Reklamy
Artykuł
Elwira Roksana Cebo
Rozwód w rodzinie – gdy jedno z rodziców odchodzi…
Rodzina jest systemem zorganizowanym, posiadającym odrębną strukturę, która ulega ciągłym przemianom pod wpływem czasu oraz sytuacji życiowych. Wymaga troski, pielęgnacji, nierzadko wielu starań oraz wysiłków, by prawdziwa miłość mogła owocować nie tylko szczęściem, ale i bezpieczeństwem oraz wzajemną akceptacją. Rodzina jest przystanią w życiu każdego człowieka, zapewniającą zdrowie psychiczne i rozwój jednostki. Kiedy dziecko przychodzi na świat, rodzice uczą je podstawowych funkcji, następnie przekazują młodemu człowiekowi uniwersalne wartości. Otoczone czułością i miłością zdobywa wiedzę na temat postępowania, rozumienia norm. Kształtuje w sobie poczucie przynależności, rozwija własny pogląd na świat, a wreszcie zdobywa osobistą tożsamość. Poznaje smak miłości, doświadcza sukcesów i porażek, ale dzięki opiece i wsparciu dorosłych, staje się silniejsze i przygotowane do dalszego życia.
Można by wymieniać w nieskończoność funkcje rodziny oraz rodzaje potrzeb, które zaspokaja. Niezależnie od doświadczeń, tych bardziej pozytywnych, lub wspomnień negatywnych, zawsze wracamy do początku, do rodziny, którą tworzyliśmy i która nas wychowała.
Dzisiejsze czasy najlepiej charakteryzują podejmowaną problematykę. Niejednokrotnie młodzi ludzie stają przed dylematem założenia rodziny. Szacuje się zyski, podlicza straty. Jest to model tzw. korzyści możliwych do uzyskania. Wchodząc w związek małżeński oddajemy siebie drugiej osobie, a niejednokrotnie również wartości materialne, które posiadamy. W analizie czynników kształtujących podejście jednostek do małżeństwa obserwujemy wyraźny podział na plusy i minusy związane z takimi czynnikami jak wyższy status personalny, bogatsze życie emocjonalne, satysfakcja seksualna, a także korzyści ekonomiczne, przemawiające za chęcią założenia rodziny. Jednakże oprócz wymienionych pozytywów, możliwe są też straty, do których możemy zaliczyć ograniczenie wolności osobistej, dodatkowe zobowiązania oraz koszty ekonomiczne.
Odchodząc jednak od podejścia czysto materialnego, warto zastanowić się nad głębszym wymiarem naszego istnienia. Jan Paweł II mówił: „Człowiek znajduje pełnię swego rozwoju, swą pełną realizację, niczym nie zastąpione bogactwo, w rodzinie.” Jest ona celem naszej wędrówki, zwieńczeniem drogi, którą pokonujemy. Kiedy kogoś kochamy stajemy się pełnowartościowi, możemy dzielić nasze doświadczenia, zdobywać wiedzę, być pomocnym i spełnionym.
Czasem trudno określić granice rodziny, bo jakże to zrobić, gdy nieznane są granice miłości. Można jednak przyjąć na potrzeby naszej pracy, że rodzina to grupa bliskich sobie osób, składających się z: matki, ojca oraz dzieci.
Rodzina spełnia dwie podstawowe funkcje, socjalizującą oraz psychogeniczną. Wedle definicji, zadaniem pierwszej jest przekazanie zasad języka, podstawowych norm oraz wzorów zachowania obowiązujących w danym społeczeństwie. Funkcja psychogeniczna zapewnia natomiast poczucie bezpieczeństwa, stabilizacji, możliwość wymiany uczuć i myśli, a także równowagę emocjonalną.
Zadaniem rodziny jest podtrzymywanie wartości społecznych, opieka nad jej członkami oraz zapewnienie rozwoju, który przynosi wartość spełnienia. Na wczesnym poziomie rodzina kształtuje dziecko, zapewnia rozwój tożsamości i wpływa na zachowanie. Wraz z upływem czasu, młody człowiek obserwując zachowania rodziców, rozważa je, a następnie przyswaja jako swoje, lub buntuje się wobec nich. To jednak, w jakich warunkach i w jakiej atmosferze wyrasta, wpływa na większą część jego późniejszych decyzji. Każda rodzina posiada własne normy, przyzwyczajenia, priorytetowe wartości. To, oraz posiadane nazwisko, tworzą scalony układ. Każdy jest częścią jakiegoś większego systemu, charakteryzuje się odmiennymi poglądami.
Rodzina jest także miejscem, w którym jednostka odnajduje własną tożsamość oraz przechodzi okres identyfikacji. Optymalne warunki dla rozwoju płciowego to takie, w których kształtowaniu uczestniczą obydwoje rodzice. Matka uczy córkę stawania się kobietą, ojciec buduje jej atrakcyjność w oczach mężczyzn, późniejszych partnerów. Dla chłopca ojciec jest swego rodzaju autorytetem, przykładem godnym naśladowania. Matka zaś otacza syna czułością i troską, uczy prawidłowych postaw oraz umiejętności okazywania miłości osobom najbliższym.
Nie ulega wątpliwości, że rodzina stanowi najlepsze, naturalne środowisko rozwojowe. Członkowie rodziny tworzą ogólny system, integralną część oraz autonomiczną całość. Zdarza się jednak, że wewnątrz tej zorganizowanej społeczności, występują konflikty, co prowadzi do dezorganizacji. W przypadku dezorganizacji rozpadają się plany życiowe, zmienia się poczucie wartości, a priorytetowa staje się refleksja nad dotychczasowym życiem. Dezorganizacja może występować na wszystkich poziomach społeczności. Wykształcenie rodziców, czy sytuacja zawodowa nie dają żadnej gwarancji na uniknięcie konfliktów. Zazwyczaj końcowy etap, a więc rozpad rodziny, poprzedzony jest okresem napięć, wzajemnych walk, utrudnianiem sobie życia. Jednak nie każdy konflikt musi nieść za sobą poważniejsze konsekwencje. Do rozłamu rodziny doprowadzają wyłącznie stałe, trwałe i nierozwiązane konflikty, zaś rozwód to niekoniecznie rozpad, lecz reorganizacja. Od tego momentu wszyscy członkowie, muszą zmienić dotychczasowy styl życia, przejąć na siebie nowe obowiązki oraz zaakceptować odmienny tryb egzystencji.
Rozwód przebiega na dwóch etapach. Pierwszym z nich jest decyzja o rozwiązaniu małżeństwa, a więc okres poprzedzający rozbicie rodziny. Najpierw słychać pierwsze sprzeczki, kłótnie stają się coraz głośniejsze, napięcia przeradzają się w walkę, wzajemnie wyrządzanie sobie krzywdy i utrudnianie życia. Świadkiem takich sytuacji jest dziecko, czujące się nierzadko jak bohater strasznego filmu, który zaraz się skończy, będzie można wrócić do domu, przytulić ulubionego misia. Ten film jednak nie ma końca. I tak dochodzi stopniowo do zmian w osobowości dziecka. Zamyka się ono w sobie, nie potrafi pogodzić się z myślą, że dom, który był oazą spokoju, miejscem stabilizacji i ciepła rodzinnego, nagle rozpada się. Drugim etapem jest wzrastanie w rodzinie rozbitej. Rozwód traktowany jest jako oznaka klęski małżeńskiej, co ma swój wpływ na osobowość dziecka. Głównym czynnikiem kształtującym tożsamość dziecka w początkowym okresie jest poczucie osamotnienia. Nie jest ono spowodowane bezpośrednio sytuacją rozwodową, lecz poluźnieniem lub całkowitym zanikiem więzi między dorosłymi. Jest to czas reorganizacji struktury rodzinnej, młody człowiek przystosowuje się do układu, w którym na co dzień przebywa tylko jedno z rodziców.
Świat i podejście do życia ulegają zmianie, zachodzą procesy, których przejawem może okazać się bunt przeciwko zaistniałej sytuacji. Nierzadko stykamy się z problemami nadmiernej agresji, samobójstwa, popadania w nałogi, z których najczęstszym jest narkomania. Świadomość istnienia w rozbitej rodzinie prowadzi do lęków, depresji, odsunięcia się od życia społecznego, zamknięcia się w szczelnych granicach własnego świata.
Przyjmuje się, iż takie zachowania mogą nie wystąpić, gdy zarówno matka jak i ojciec utrzymują z dzieckiem odpowiednie relacje. Jednak podtrzymywanie więzi jest bardzo trudne i zarazem pracochłonne. Poczucie potrzeby miłości jest mocne, a dorośli często potrafią przejść obojętnie wokół tak znaczącej sprawy. Młody człowiek, zdruzgotany, osamotniony, zaczyna trafiać w sytuację konfliktu między rodzicami, w których nawzajem rywalizują o jego uczucia, zapominając, iż potrzebuje ono czułości obydwojga. Dorośli bez skrupułów wykorzystują je do zwalczania swojego przeciwnika (drugiego rodzica), zostaje wciągnięte w walkę pomiędzy małżonkami. Wymaga się od niego podejmowania decyzji, polegających na odrzuceniu jednego z dorosłych. Nikt jednak nie pamięta, że dziecko w takich sytuacjach jest niezdolne lub niedostatecznie przygotowane do dokonania wyboru. Żadne z dorosłych nie zastanawia się, że dziecko nie jest w stanie kochać któregoś z rodziców bardziej czy mocniej, brak decyzji prowokuje do odrzucenia którejś ze stron, co przywołuje kolejne konflikty w i tak już rozbitej rodzinie.
Współpraca rodziców w sytuacji rozwodu, choć tak konieczna dla zaspokojenia potrzeb dziecka, w wielu przypadkach okazuje się niemożliwa do osiągnięcia. Częstym powodem są konflikty, które przypominają wzajemną walkę o zdobycie stanowiska lepszego rodzica. Dorośli przekrzykują się w rozwiązaniach sytuacji, wygłaszając odmienne przekonania co do stylu wychowania. Takie nieporozumienia usprawiedliwiają troską o dobro dziecka. Podstawą współpracy, która może w przyszłości zaowocować szczęściem, jest nawiązanie rozmowy. Warto spróbować wspólnie ustalać wymagania oraz konsekwencje podjętych działań. W przypadku odmiennych zdań, najwłaściwszym okazać się może wypracowanie kompromisu, gdyż nierozwiązana sprawa pozostawia problem otwarty.
Zmiana środowiska, przestąpienie progu przedszkola czy szkoły, jest kolejnym wyzwaniem na drodze młodego człowieka. Pierwsze dni w szkole związane są z przeżyciami emocjonalnymi. Młody człowiek staje w obliczu nowych kolegów oraz koleżanek, styka się z nowymi ludźmi, nowymi wymaganiami. Wobec takich doświadczeń, niezwykle ważną rolę stawia się rodzicom. Ich zadaniem jest zapewnienie nie tylko wsparcia, lecz również odpowiedniej motywacji do działania. Dziecko, obserwując rodzinną atmosferę, przenosi ją na poziom szkolny, oraz kontakty z rówieśnikami.
Dzieci z rodzin rozbitych często borykają się z problemami w nauce. Ich koncentracja na wykonywanych zadaniach jest bardzo niska. Nie potrafią się odnaleźć w rzeczywistości, a wyniki szkolne uznają za dalsze wobec problemów, jakimi jest codzienne zabieganie o miłość i akceptację ze strony dorosłych. Dziecko pozostawione bez nadzoru czy opieki, staje się lękliwe i nieśmiałe w kontaktach z rówieśnikami. Małe zainteresowanie ze strony rodziców może doprowadzić do wytworzenia się sytuacji patologicznej. Nieukształtowany młody człowiek poszukuje często pomocy w alkoholu, narkotykach i innych używkach. Nie mogąc poradzić sobie ze słabymi ocenami, często wagaruje i sprawia problemy wychowawcze. Takie efekty są zauważalne, kiedy rodzice są obojętni na problemy swojego potomka, lub zbyt zajęci własnymi konfliktami. A przecież wystarczyłoby okazanie wsparcia, czułości i zrozumienia, aby rozwój szedł w prawidłowym kierunku.
Reasumując, rodzina jest niezwykle ważnym środowiskiem wychowawczym młodego człowieka. Ustala granice, zacieśnia więzi, daje poczucie przynależności do pewnego systemu. W dzisiejszych czasach, kiedy mamy do czynienia z tak wielką ilością zasądzanych rozwodów, warto było się skupić na problemie reorganizacji rodziny w tak dramatycznej sytuacji. Rozwód rodziców wiąże się z rozbiciem świata. Niejednokrotnie wywołuje poczucie lęku i strachu przed nową rzeczywistością. Kiedy jednak mamy do czynienia z odpowiedzialnymi rodzicami, możemy uniknąć negatywnych skutków rozwodu. Dzieci bardzo przeżywają rozłam rodziny, zatem zadaniem dorosłych jest ochrona nieletnich, zapewnienie im, choć już osobno i w odrębnych miejscach zamieszkania, poczucia bezpieczeństwa. W ten sposób łatwiej oswoją się i przystosują do nowej sytuacji, a przede wszystkim nie będą postrzegały rozwodu w kategoriach osobistej porażki. Przecież nadal mają obok siebie rodziców, którzy tak jak kochali je tuż po narodzinach, tak i teraz je kochają.
Skomentuj artykuł
Zobacz komentarze do tego artykułu
Można by wymieniać w nieskończoność funkcje rodziny oraz rodzaje potrzeb, które zaspokaja. Niezależnie od doświadczeń, tych bardziej pozytywnych, lub wspomnień negatywnych, zawsze wracamy do początku, do rodziny, którą tworzyliśmy i która nas wychowała.
Plusy i minusy założenia rodziny
Dzisiejsze czasy najlepiej charakteryzują podejmowaną problematykę. Niejednokrotnie młodzi ludzie stają przed dylematem założenia rodziny. Szacuje się zyski, podlicza straty. Jest to model tzw. korzyści możliwych do uzyskania. Wchodząc w związek małżeński oddajemy siebie drugiej osobie, a niejednokrotnie również wartości materialne, które posiadamy. W analizie czynników kształtujących podejście jednostek do małżeństwa obserwujemy wyraźny podział na plusy i minusy związane z takimi czynnikami jak wyższy status personalny, bogatsze życie emocjonalne, satysfakcja seksualna, a także korzyści ekonomiczne, przemawiające za chęcią założenia rodziny. Jednakże oprócz wymienionych pozytywów, możliwe są też straty, do których możemy zaliczyć ograniczenie wolności osobistej, dodatkowe zobowiązania oraz koszty ekonomiczne.
Odchodząc jednak od podejścia czysto materialnego, warto zastanowić się nad głębszym wymiarem naszego istnienia. Jan Paweł II mówił: „Człowiek znajduje pełnię swego rozwoju, swą pełną realizację, niczym nie zastąpione bogactwo, w rodzinie.” Jest ona celem naszej wędrówki, zwieńczeniem drogi, którą pokonujemy. Kiedy kogoś kochamy stajemy się pełnowartościowi, możemy dzielić nasze doświadczenia, zdobywać wiedzę, być pomocnym i spełnionym.
Czasem trudno określić granice rodziny, bo jakże to zrobić, gdy nieznane są granice miłości. Można jednak przyjąć na potrzeby naszej pracy, że rodzina to grupa bliskich sobie osób, składających się z: matki, ojca oraz dzieci.
Funkcje rodziny
Rodzina spełnia dwie podstawowe funkcje, socjalizującą oraz psychogeniczną. Wedle definicji, zadaniem pierwszej jest przekazanie zasad języka, podstawowych norm oraz wzorów zachowania obowiązujących w danym społeczeństwie. Funkcja psychogeniczna zapewnia natomiast poczucie bezpieczeństwa, stabilizacji, możliwość wymiany uczuć i myśli, a także równowagę emocjonalną.
Zadaniem rodziny jest podtrzymywanie wartości społecznych, opieka nad jej członkami oraz zapewnienie rozwoju, który przynosi wartość spełnienia. Na wczesnym poziomie rodzina kształtuje dziecko, zapewnia rozwój tożsamości i wpływa na zachowanie. Wraz z upływem czasu, młody człowiek obserwując zachowania rodziców, rozważa je, a następnie przyswaja jako swoje, lub buntuje się wobec nich. To jednak, w jakich warunkach i w jakiej atmosferze wyrasta, wpływa na większą część jego późniejszych decyzji. Każda rodzina posiada własne normy, przyzwyczajenia, priorytetowe wartości. To, oraz posiadane nazwisko, tworzą scalony układ. Każdy jest częścią jakiegoś większego systemu, charakteryzuje się odmiennymi poglądami.
Rodzina jest także miejscem, w którym jednostka odnajduje własną tożsamość oraz przechodzi okres identyfikacji. Optymalne warunki dla rozwoju płciowego to takie, w których kształtowaniu uczestniczą obydwoje rodzice. Matka uczy córkę stawania się kobietą, ojciec buduje jej atrakcyjność w oczach mężczyzn, późniejszych partnerów. Dla chłopca ojciec jest swego rodzaju autorytetem, przykładem godnym naśladowania. Matka zaś otacza syna czułością i troską, uczy prawidłowych postaw oraz umiejętności okazywania miłości osobom najbliższym.
Rozwód w rodzinie i jego skutki
Nie ulega wątpliwości, że rodzina stanowi najlepsze, naturalne środowisko rozwojowe. Członkowie rodziny tworzą ogólny system, integralną część oraz autonomiczną całość. Zdarza się jednak, że wewnątrz tej zorganizowanej społeczności, występują konflikty, co prowadzi do dezorganizacji. W przypadku dezorganizacji rozpadają się plany życiowe, zmienia się poczucie wartości, a priorytetowa staje się refleksja nad dotychczasowym życiem. Dezorganizacja może występować na wszystkich poziomach społeczności. Wykształcenie rodziców, czy sytuacja zawodowa nie dają żadnej gwarancji na uniknięcie konfliktów. Zazwyczaj końcowy etap, a więc rozpad rodziny, poprzedzony jest okresem napięć, wzajemnych walk, utrudnianiem sobie życia. Jednak nie każdy konflikt musi nieść za sobą poważniejsze konsekwencje. Do rozłamu rodziny doprowadzają wyłącznie stałe, trwałe i nierozwiązane konflikty, zaś rozwód to niekoniecznie rozpad, lecz reorganizacja. Od tego momentu wszyscy członkowie, muszą zmienić dotychczasowy styl życia, przejąć na siebie nowe obowiązki oraz zaakceptować odmienny tryb egzystencji.
Rozwód przebiega na dwóch etapach. Pierwszym z nich jest decyzja o rozwiązaniu małżeństwa, a więc okres poprzedzający rozbicie rodziny. Najpierw słychać pierwsze sprzeczki, kłótnie stają się coraz głośniejsze, napięcia przeradzają się w walkę, wzajemnie wyrządzanie sobie krzywdy i utrudnianie życia. Świadkiem takich sytuacji jest dziecko, czujące się nierzadko jak bohater strasznego filmu, który zaraz się skończy, będzie można wrócić do domu, przytulić ulubionego misia. Ten film jednak nie ma końca. I tak dochodzi stopniowo do zmian w osobowości dziecka. Zamyka się ono w sobie, nie potrafi pogodzić się z myślą, że dom, który był oazą spokoju, miejscem stabilizacji i ciepła rodzinnego, nagle rozpada się. Drugim etapem jest wzrastanie w rodzinie rozbitej. Rozwód traktowany jest jako oznaka klęski małżeńskiej, co ma swój wpływ na osobowość dziecka. Głównym czynnikiem kształtującym tożsamość dziecka w początkowym okresie jest poczucie osamotnienia. Nie jest ono spowodowane bezpośrednio sytuacją rozwodową, lecz poluźnieniem lub całkowitym zanikiem więzi między dorosłymi. Jest to czas reorganizacji struktury rodzinnej, młody człowiek przystosowuje się do układu, w którym na co dzień przebywa tylko jedno z rodziców.
Świat i podejście do życia ulegają zmianie, zachodzą procesy, których przejawem może okazać się bunt przeciwko zaistniałej sytuacji. Nierzadko stykamy się z problemami nadmiernej agresji, samobójstwa, popadania w nałogi, z których najczęstszym jest narkomania. Świadomość istnienia w rozbitej rodzinie prowadzi do lęków, depresji, odsunięcia się od życia społecznego, zamknięcia się w szczelnych granicach własnego świata.
Przyjmuje się, iż takie zachowania mogą nie wystąpić, gdy zarówno matka jak i ojciec utrzymują z dzieckiem odpowiednie relacje. Jednak podtrzymywanie więzi jest bardzo trudne i zarazem pracochłonne. Poczucie potrzeby miłości jest mocne, a dorośli często potrafią przejść obojętnie wokół tak znaczącej sprawy. Młody człowiek, zdruzgotany, osamotniony, zaczyna trafiać w sytuację konfliktu między rodzicami, w których nawzajem rywalizują o jego uczucia, zapominając, iż potrzebuje ono czułości obydwojga. Dorośli bez skrupułów wykorzystują je do zwalczania swojego przeciwnika (drugiego rodzica), zostaje wciągnięte w walkę pomiędzy małżonkami. Wymaga się od niego podejmowania decyzji, polegających na odrzuceniu jednego z dorosłych. Nikt jednak nie pamięta, że dziecko w takich sytuacjach jest niezdolne lub niedostatecznie przygotowane do dokonania wyboru. Żadne z dorosłych nie zastanawia się, że dziecko nie jest w stanie kochać któregoś z rodziców bardziej czy mocniej, brak decyzji prowokuje do odrzucenia którejś ze stron, co przywołuje kolejne konflikty w i tak już rozbitej rodzinie.
Współpraca rodziców w sytuacji rozwodu
Współpraca rodziców w sytuacji rozwodu, choć tak konieczna dla zaspokojenia potrzeb dziecka, w wielu przypadkach okazuje się niemożliwa do osiągnięcia. Częstym powodem są konflikty, które przypominają wzajemną walkę o zdobycie stanowiska lepszego rodzica. Dorośli przekrzykują się w rozwiązaniach sytuacji, wygłaszając odmienne przekonania co do stylu wychowania. Takie nieporozumienia usprawiedliwiają troską o dobro dziecka. Podstawą współpracy, która może w przyszłości zaowocować szczęściem, jest nawiązanie rozmowy. Warto spróbować wspólnie ustalać wymagania oraz konsekwencje podjętych działań. W przypadku odmiennych zdań, najwłaściwszym okazać się może wypracowanie kompromisu, gdyż nierozwiązana sprawa pozostawia problem otwarty.
Adaptacja dziecka do sytuacji przedszkolnej i szkolnej po rozwodzie rodziców
Zmiana środowiska, przestąpienie progu przedszkola czy szkoły, jest kolejnym wyzwaniem na drodze młodego człowieka. Pierwsze dni w szkole związane są z przeżyciami emocjonalnymi. Młody człowiek staje w obliczu nowych kolegów oraz koleżanek, styka się z nowymi ludźmi, nowymi wymaganiami. Wobec takich doświadczeń, niezwykle ważną rolę stawia się rodzicom. Ich zadaniem jest zapewnienie nie tylko wsparcia, lecz również odpowiedniej motywacji do działania. Dziecko, obserwując rodzinną atmosferę, przenosi ją na poziom szkolny, oraz kontakty z rówieśnikami.
Dzieci z rodzin rozbitych często borykają się z problemami w nauce. Ich koncentracja na wykonywanych zadaniach jest bardzo niska. Nie potrafią się odnaleźć w rzeczywistości, a wyniki szkolne uznają za dalsze wobec problemów, jakimi jest codzienne zabieganie o miłość i akceptację ze strony dorosłych. Dziecko pozostawione bez nadzoru czy opieki, staje się lękliwe i nieśmiałe w kontaktach z rówieśnikami. Małe zainteresowanie ze strony rodziców może doprowadzić do wytworzenia się sytuacji patologicznej. Nieukształtowany młody człowiek poszukuje często pomocy w alkoholu, narkotykach i innych używkach. Nie mogąc poradzić sobie ze słabymi ocenami, często wagaruje i sprawia problemy wychowawcze. Takie efekty są zauważalne, kiedy rodzice są obojętni na problemy swojego potomka, lub zbyt zajęci własnymi konfliktami. A przecież wystarczyłoby okazanie wsparcia, czułości i zrozumienia, aby rozwój szedł w prawidłowym kierunku.
Podsumowanie
Reasumując, rodzina jest niezwykle ważnym środowiskiem wychowawczym młodego człowieka. Ustala granice, zacieśnia więzi, daje poczucie przynależności do pewnego systemu. W dzisiejszych czasach, kiedy mamy do czynienia z tak wielką ilością zasądzanych rozwodów, warto było się skupić na problemie reorganizacji rodziny w tak dramatycznej sytuacji. Rozwód rodziców wiąże się z rozbiciem świata. Niejednokrotnie wywołuje poczucie lęku i strachu przed nową rzeczywistością. Kiedy jednak mamy do czynienia z odpowiedzialnymi rodzicami, możemy uniknąć negatywnych skutków rozwodu. Dzieci bardzo przeżywają rozłam rodziny, zatem zadaniem dorosłych jest ochrona nieletnich, zapewnienie im, choć już osobno i w odrębnych miejscach zamieszkania, poczucia bezpieczeństwa. W ten sposób łatwiej oswoją się i przystosują do nowej sytuacji, a przede wszystkim nie będą postrzegały rozwodu w kategoriach osobistej porażki. Przecież nadal mają obok siebie rodziców, którzy tak jak kochali je tuż po narodzinach, tak i teraz je kochają.
- Autorka jest absolwentką psychologii Uniwersytetu Warszawskiego, specjalność: wspieranie rozwoju osobowości oraz zarządzanie personelem.
Opublikowano: 2009-05-21
Zobacz komentarze do tego artykułu
Rozwód w rodzinie – gdy jedno z rodziców odchodzi…
Autor: amsterdamer Data: 2009-07-19, 10:50:57 Odpowiedzdoceniając ważkość tematu, odwagę jego podjęcia - szczerze powiem, że artykuł bardzo mi się nie podoba.
nie podoba mi się, bo jest przykładem typowego "psychogadania" - to znaczy mielenia różnych banalnych stwierdzeń, bez precyzji i starania o logikę wywodu.
oto przykłady - ... Czytaj dalej